Çoğumuz bayrak olarak kullanılan gökkuşağı desenine aşinayız, ancak bilinmesi gereken çok sayıda başka bayraklar var.
Bayraklar, toplumumuzda vatanseverlik ruhundan siyasi amaçlara ve hatta sosyal veya kültürel gruplara destek veya dayanışmaya kadar her şeyi ifade eden tanıdık bir semboldür. Göründüğü her yerin LGBTQ+ bireyler için güvenli bir sığınak olduğunu belirtmek için sıklıkla dalgalandırılan parlak renkli Onur bayrağını zaten biliyor olsanız da, queer topluluğunun belirli kesimlerini temsil etmek için bir dizi başka LGBTQ+ bayrağı da yaratılmıştır.
Kapsadıkları kimliklerin çeşitliliği gibi, birçok farklı bayrak ve konfigürasyon mevcut ve farklı insanlar için farklı şeyleri ifade edebilirler. LGBTQ+ nüfusu geniş bir kimlik yelpazesini kapsayan çok çeşitli bir nüfustur, bu nedenle trans, biseksüel, aseksüel, lezbiyen, agender, genderqueer ve diğer kimlikler için bayrakların sayısı, insanların kendilerini ifade etmelerine veya sevdiklerine ve genel olarak topluma daha spesifik bir şekilde destek vermelerine olanak tanır.
Aşağıda, topluluğunuzda görebileceğiniz en yaygın LGBTQ+ bayraklarından bazılarının adlarını, tarihçelerini ve anlamlarını derledik.
1. Gilbert Baker Onur Bayrağı
Onur Bayraklarının en tanınmış olan Gilbert Baker Onur Bayrağı ilk kez 25 Haziran 1978’de San Francisco Gey ve Lezbiyen Özgürlük Günü Geçit Töreninde açıldı. Eşcinsel sanatçı ve aktivist olan Gilbert Baker, bayrağı kendi toplumunun anlamlı yönlerini kapsayacak şekilde yarattı. Renkler şunları ifade etmektedir:
- Pembe : Seks
- Kırmızı : Yaşam
- Turuncu : Şifa
- Sarı : Gün Işığı
- Yeşil : Doğa
- Turkuaz : Sihir
- Mavi : Harmoni
- Menekşe : Ruh
2. LGBTQ+ Onur Bayrağı
Gilbert, orijinal Onur Bayrağı için “Gökkuşağı Bayrağı bilinçli bir seçimdi, doğal ve gerekliydi.” dedi. “Gökkuşağı tarihin en eski dönemlerinden beri bir umut sembolü olarak kullanılıyor.” Baker’ın bayrağına olan talep artmaya devam edince, seri üretimini kolaylaştırmak için pembe ve turkuaz şeritler çıkarıldı. Bu bayrak muhtemelen en sık göreceğiniz bayraktır.
3. Filedelfiya Onur Bayrağı
Orijinal 1978 bayrağı LGBTQ+ topluluğunun çeşitli yönlerini temsil ederken, BIPOC (beyaz olmayan) üyeleri tarihsel olarak dahil edilmemiştir. 2017 yılında Filedelfiya Belediye Binası’nda yeni bir bayrak açıldı. Bu bayrak beyaz olmayan insanları sembolize etmek üzere siyah ve kahverengi çizgiler içeriyordu. Philadelphia Inquirer’a göre Philly Pride bayrağı Filedelfiya LGBT İşleri Ofisi ve tasarım ajansı Tierney ortaklığında hazırlandı.
4. İlerleme Onur Bayrağı
Daha geniş bir kapsayıcılık adına İlerleme Onur Bayrağı sadece siyah ve kahverengi çizgileri değil, aynı zamanda trans bayrağının renklerini de içeriyor. Bayrağın arkasındaki isim, Oregon merkezli tasarımcı Daniel Quasar, tasarımın amacının bayrağın bütünlüğünü arttırmak olduğunu açıkladı. Quasar, 2018 kickstarter kampanyasında “Bayrağa daha fazla anlam kazandırmak için tasarımında daha fazla vurgu olup olamayacağını görmek istedim.” dedi.
5. Eşcinsellerin Renkli Onur Bayrağı
Bu kapsayıcı onur bayrağının tasarımcısı bilinmemekle birlikte, ilk olarak 2020’deki yaygın ırksal adalet protestolarından sonra ön plana çıkmıştır. Ortadaki kaldırılmış yumruk BIPOC LGBTQ+ bireylerle dayanışmayı temsil ederken, trans bayrağı renkleriyle çevrelenerek onların da dahil edildiğini gösteriyor.
6. Trans Onur Bayrağı
Point of Pride’a göre bebek mavisi, pembe ve beyaz şeritlerden oluşan trans onur bayrağı, Ağustos 1999’da trans kadın Monica Helms tarafından tasarlandı. Bayrak ilk kez ertesi yıl Phoenix, Arizona’da düzenlenen LGBTQ+ onur kutlamasında dalgalandı. Helms, şerit renklerinin erkek ve kız bebeklerin geleneksel renklerinin yanı sıra “interseks, geçiş sürecinde olan ya da kendilerini nötr veya tanımlanmamış bir cinsiyete sahip olarak görenler için” beyaz bir şeridi eklediğini ifade etti. “Bayrağın tasarımından kaynaklı ne tarafa dalgalandırırsanız dalgalandırın her şekilde doğru olur ve hayatlarımızda doğruluğu bulmamızı ifade eder.”
7. Lezbiyen Onur Bayrağı
Birkaç farklı lezbiyen bayrağı mevcut olsa da, bu bayrak en kapsayıcı olanıdır ve son yıllarda popülerliği artmıştır. Sanatçı Emily Gwen 2018 yılında bu bayrağı trans lezbiyenler de dahil olmak üzere farklı kimliklerden lezbiyenleri kapsayacak şekilde tasarlamıştır. Renkleri şunları temsil ediyor:
- Cinsiyet Uyumsuzluğu
- Bağımsızlık
- Topluluk
- Benzersiz Kadınsal İlişkiler
- Dinginlik ve Huzur
- Aşk ve Seks
- Kadınlık
8. Labris Lezbiyen Onur Bayrağı
Yunan mitolojisinde labris olarak bilinen çift başlı savaş baltası, Yunan tanrıçası Demeter’in ve savaşçı kadınlardan oluşan bir kabile olan Amazonların sembolüydü. 1970’lerin lezbiyen radikal feminist hareketi bu sembolü bir güçlenme sembolü olarak benimsedi ve sembol bugün hala bayraklarda yer alıyor.
9. Biseksüel Onur Bayrağı
Pride.com’a göre biseksüel onur bayrağı Michael Page tarafından tasarlanmış ve 1998 yılında gözler önüne serilmiştir. Bayrağın üst %40’ı pembe, orta %20’si mor ve alt %40’ı mavidir ve birden fazla cinsiyete duyulan çekimin yanı sıra iki geleneksel “erkek ve kız” renkleri arasındaki cazibeyi temsil eder. Pembe aynı zamanda 1980’lerde AIDS aktivist grubu ACT UP tarafından benimsenen pembe üçgenlere de gönderme yapmaktadır. Mor renk de biseksüeller için kullanılan argo bir terim olan “mor tehlike”ye bir gönderme olarak görülebilir.
10. Panseksüel Onur Bayrağı
Panseksüel ya da tüm cinsiyetlere ilgi duyan kişileri temsil eden bu bayrak 2010 yılında Jasper V tarafından tasarlanmış ve tumblr’da yayınlanmıştır. Renkleri şunları temsil ediyor:
- Kadın kimliği taşıyan kişilere karşı çekim için pembe
- Erkek kimliği taşıyan kişilere karşı çekim için mavi
- Kendini kadın ya da erkek olarak tanımlamayan bireylere karşı çekim için sarı
11. Poliseksüel Onur Bayrağı
Poliseksüel bir kişi birçok cinsiyete ilgi duyar – ancak hepsine değil. Tumblr kullanıcısı Samlin tarafından tasarlanan ve 2012 yılında yayınlandı. “Ben, bir poli birey olarak, bir bayrağımız olmadığı gerçeğinden büyük üzüntü duydum… Bu yüzden bir tane bayrak yaptım” diye yazdı. “Bunu biseksüel ve panseksüel bayraklarına benzer şekilde yaptım, çünkü hepsi multiseksüel şemsiyesi altında yer alıyor.” Bayrağın renkleri ve tasarımı biseksüel ve panseksüel bayraklarına dayanıyor, mavi ve pembeyi ödünç alıyor, mor ve sarı şeritleri yeşil bir şeritle değiştiriyor.
12. Aseksüel Onur Bayrağı
Hiçbir cinsiyete karşı cinsel çekim hissetmeyen aseksüel bireyler, 2010 yılında Aseksüel Görünürlük ve Eğitim Ağı tarafından aseksüel topluluğu için bir bayrak oluşturmak üzere düzenlenen bir yarışmanın ardından kendi bayraklarına sahip oldular. Bayrağın her bir çizgisi ACE ( aseksüelliğin İngilizce kısaltması) spektrumunun farklı bir kesimini ve sahip olduğu değerleri ifade ediyor:
- Siyah : Aseksüellik
- Gri : Gri-aseksüellik ve demiseksüellik
- Beyaz : Cinsel yönelimi olmayan bireyler ve destekçileri
- Mor : Topluluk
13. Demiseksüel Onur Bayrağı
Demiseksüel bayrağı aseksüel bayrağı ile aynı renklere sahiptir, ancak onu ayırt etmek için kendi özgü bir şekli vardır. Bayrağın nereden geldiği belli olmamakla birlikte, sonofzeal adlı kullanıcı 2006 yılında AVEN (Asexual Visibility and Education Network) forumlarında bu terimi ortaya atmıştır. Yazar, ne tamamen aseksüel ne de tamamen seksüel hissettiğini, bu nedenle “demiseksüel”in cinsel çekim yaşamak için duygusal bir bağlantıya ihtiyaç duymasını daha doğru bir şekilde tanımlamasına yardımcı olduğunu açıkladı.
14. Agender Onur Bayrağı
2014 yılında New York’tan Salem adında bir agender sanatçı, mevcut bayraklarda temsil edilmediğini düşündükleri kimliklerin sayısının artmasına tepki olarak agender onur bayrağını tasarladı. “Eğer cinsiyetsiz insanlar için bir bayrak yapmanın zamanı geldiyse, o zamanın bu olduğunu düşündüm!”
Renkler şunları temsil ediyor:
- Siyah ve Beyaz : Cinsiyet eksikliği
- Gri : Yarı cinsiyetsizlik
- Yeşil : Cinsiyetlerin kız ya da erkek olarak tanımlandığı sistemde cinsiyetsizlik
15. Aromantik Onur Bayrağı
İlk kez 2014 yılında Tumblr kullanıcısı cameronwhimsy tarafından yaratılan ve yayınlanan aromantik bayrak için de Tumblr’a teşekkür etmeliyiz. Yaratıcı, renklerin şunları sembolize ettiğini açıkladı:
- Yeşiller : Aromantizm ve aro-spektrum
- Beyaz : Romantik olmayan tüm ilişkileri kapsayan “platonik” ilişkiler
- Gri ve Siyah : “Aromantik aseksüeller, alloseksüeller ve arada kalan diğer her şey” de dahil olmak üzere tüm cinsellik spektrumu
16. İnterseks Onur Bayrağı
Queerintheworld.com’a göre, 2013 yılında Avustralya İnterseks İnsan Hakları Morgan Carpenter, geleneksel olarak herhangi bir cinsiyetle ilişkilendirilmediği için interseks bayrağının renkleri olarak sarı ve moru seçti. Daire, merkez tarafından “kırılmamış ve süslenmemiş, bütünlüğü, tamlığı ve potansiyellerimizi simgeliyor. Hâlâ bedensel özerklik ve genital bütünlük için mücadele ediyoruz ve bu da kim ve nasıl olmak istiyorsak öyle olma hakkını sembolize ediyor.”
17. Genderfluid (Akışkan Cinsiyet) Onur Bayrağı
Genderfluid kişilerin cinsiyet kimlikleri güne veya duruma göre değişebilir ve bu bayrağın farklı renkleri bunu temsil eder. Bayrak 2012 yılında, tüm cinsiyet kimliklerini kapsamasını isteyen bir agender panseksüel savunucusu olan JJ Poole tarafından yaratılmıştır. Renkleri şunları temsil ediyor:
- Dişilik için pembe
- Erkeksilik için mavi
- Dişilik ve erkeksilik için mor
- Cinsiyet eksikliği için siyah
- Tüm cinsiyetler için beyaz
18. Nonbinary Onur Bayrağı
17 yaşındaki Kye Rowan, genderqueer bayrağının kendilerini tam olarak temsil etmediğini düşünen nonbinary halkı temsil etmek için 2014 yılında nonbinary onur bayrağını yarattı.
Bayrak dört şeritten oluşuyor:
- Cinsiyeti ikili cinsiyetin dışında ve ona atıfta bulunmadan var olanlar için sarı
- Çok sayıda veya tüm cinsiyetlere sahip olanlar için beyaz
- Cinsiyetlerinin kadın ve erkek arasında veya karışımı olduğunu düşünenler için mor
- Belirli bir cinsiyete sahip olmadığını belirtenler için siyah
19. Polyamori Onur Bayrağı
Polyamoriyi veya aynı anda birden fazla kişiyle etnik olarak tek eşli olmayan ilişkiler kuranları temsil eden birkaç bayrak olsa da, bu orijinal olanıdır. Jim Evans tarafından 1995 yılında oluşturulmuştur.
Renkler şunları sembolize etmektedir:
- Mavi, tüm eşler arasındaki açıklığı ve dürüstlüğü temsil eder
- Kırmızı, aşk ve tutkuyu temsil eder
- Siyah, toplumsal baskılar nedeniyle çok eşli ilişkilerini dış dünyadan gizlemek zorunda kalanlarla dayanışmayı temsil ediyor
Bayrağın ortasındaki altın renkli “pi” sembolü, polyamorilerin fiziksel ilişkilerin yanı sıra duygusal bağlılığa da verdikleri değeri temsil etmektedir.
20. Yeni Polyamori Onur Bayrağı
Polyamori gurur bayrağının farklı bir versiyonu 2017 yılında Kuzey Colorado Üniversitesi Poli Topluluğu tarafından orijinal pi yerine ortasında bir sonsuzluk sembolü olacak şekilde yeniden tasarlandıktan sonra sahneye çıktı. Poli ve ENM topluluğunda sonsuzluk sembolü aynı anda birden fazla partnere duyulan sonsuz sevgiyi temsil ediyor.
21. Heteroseksüel Destekçiler Onur Bayrağı
Bayrağın kökeni belirsiz olsa da, ikili destekçiler bayrağı 2000’li yıllarda heteroseksüel ve cisgender olarak tanımlanan ancak LGBTQ+ topluluğuna desteklerini ifade etmek isteyenler için ortaya çıkmıştır.