Sadece 5 saniye içinde ertelemeyi yenmenize, kötü alışkanlıklardan kurtulmanıza ve performansınızı artırmanıza yardımcı olabilecek süper basit bir strateji.
2008 yılında yazar, girişimci ve ödüllü televizyon yorumcusu Mel Robbins işsiz, parasız ve seçenekleri tükenmek üzereydi.
Kocası Chris, zor durumdaki bir restorana yatırım yapmıştı ve aile iflasla karşı karşıya kalmıştı. Sabahları yataktan kalkmak gibi basit ve günlük kararlar gerçekten çaba gerektiren işler haline gelmişti.
Robbins’e bir röportajda “Motive olmadığınızdan mı bahsediyorsunuz?” diye soruluyor. O da “Açıkçası, hayatın bana sunduğu ve benim kurduğum bu oyunu oynamak için gereken motivasyona sahip değildim.” diye cevaplıyor.
Robbins içine düştüğü bunalımdan kurtulmak için motivasyondan daha fazlasına ihtiyacı olduğunu fark etmişti. Bir stratejiye ihtiyacı vardı – canı istemediğinde bile onu harekete geçirecek stratejiye – çünkü Harvard profesörü Gerald Zaltman’ın keşfettiği gibi insanları harekete geçiren kararların yüzde 95’i mantığa veya rasyonel düşünceye dayanmıyor. Bunlar duygulara, kişinin eylem hakkında nasıl hissettiğiyle ilgili.
“Yapmanız gereken şeyler olduğunda çoğu zaman canınız bunları yapmak istemeyecektir. Oturup önce motive olmanız gerektiğini düşünmek büyük bir hatadır ve bir ara isteğinizin geleceğini düşünmek daha da büyük bir hatadır,” diyor Robbins.
5 Saniye Kuralı
Robbins, fırlatılan bir roketin görüntüsünün yer aldığı bir reklama rastladıktan sonra, ertesi gün aynı şevk ve kararlılıkla kendini yataktan fırlatmaya karar verdi. Çalar saat çaldığında, tıpkı “NASA’nın roket fırlatırken yaptığı gibi” beşten geriye doğru saydı.
Ve işe yaradı.
Ertesi gün ve bir sonraki gün de aynı şeyi yaptı ve çok geçmeden Robbins gerçekten yapmak istemediği her işe başlamadan önce geri saymaya başladı. Sadece beş saniye içinde, daha önce yapmak istemediği şeyleri yapıyordu.
Kısa sürede bu onun yeni kuralı oldu.
Robbins, “Hayat ve özellikle de iş hayatı, istediğiniz sonuçları elde edebilmek için kendinizi rahatsız edici olan şeyleri yapmaya zorlamakla ilgilidir” dedi. “İşin sırrı, canınızın istemesini beklememekte yatıyor.”
5 Saniyenin Önemi
İnsanların günde yaklaşık 35.000 karar verdiği tahmin ediliyor. Ve bu kararlar çoğu zaman bilinçsizce alınıyor.
Robbins, “Kararlarımızı mantığa ve en iyi olan seçeneklere göre aldığımızı düşünmeyi seviyoruz,” diyor. “Gerçek şu ki, aldığımız kararların yüzde 95’i o anda hissettiklerimizle ilgili.”
Daha da kötüsü, korku, öfke ve belirsizlik gibi olumsuz duyguların kararlarımız üzerinde güçlü bir etkiye sahip olduğu görülüyor.
Bir düşünce, fikir ya da sezgiyi, beynin desteklemek ya da yok etmek için harekete geçmesi arasında yaklaşık beş saniyelik bir zaman aralığı olduğunu gösteriyor araştırmalar.
Robbins, “Bu beş saniyelik süre içinde, bir karar vermek üzere olduğunuzu fark eder ve o anı kontrol altına alırsanız, tüm hayatınız ve işiniz, her şey değişir” dedi.
Bu Yöntemin Ardındaki Bilim
Peki şaşırtıcı derecede basit bir kural nasıl bu kadar büyük bir değişim yaratır?
Şöyle ki: Bilindik savunma mekanizmalarına başvurmak yerine, beşten geriye doğru saymak (5-4-3-2-1) beyninizi durmaya, odaklanmaya ve başka bir şeyle meşgul olmaya zorlar. Beyniniz artık korku, şüphe, öfke veya istenmeyen kararlara yol açabilecek diğer güçlü duygular tarafından ele geçirilemiyor.
Ayrıca, davranış değiştirirken, yeni bir şey öğrenirken veya düşüncelerinizi yönlendirirken beynin aktif olan kısmı olan prefrontal korteksi de uyarır.
Robbins, “Yani beyninizin sizi sabote etmesine izin vermek yerine, zihnimizdeki vitesleri değiştirmek ve değişimi kolaylaştırmak için bir meta-biliş tekniği kullanıyorsunuz.” dedi.
Sadece İş İçin Değil
Beş saniye kuralı, size hizmet etmeyen kararlarla karşı karşıya kaldığınızda da kullanışlıdır.
Erteleme düğmesine basmalı mıyım? Evde kalıp televizyon mu izlesem? Fazladan börek yemeli miyim? Bu toplantıyı atlamalı mıyım?
“Hayatta istenmeyen durumlarla karşı karşıya geleceksiniz. İş hayatında da öyle,” diyor Robbins.
“Asıl beceriniz ve sihriniz, duygularınızın ve hislerinizin ne yapacağınızı belirlemediğinden emin olmaktır.”